ΗΜΕΡΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

25η/26η Σεπτεμβρίου 2015
12η Βοηδρομιώνος 3ον έτος 698ης Ολυμπιάδος σελήνης μεσούσης.

Στην εορτή αυτή, κατά την οποία οι Αθηναίοι τιμούσαν την δημοκρατία, περιλαμβάνονταν θυσίες για τον Αγοραίο Δία, την Αγοραία Αθηνά και την θεά Θέμιδα. Με εικόνες και αγάλματα του Διός και της Αθηνάς, γινόταν πομπή εντός της αρχαίας αγοράς, γύρω από την Ακρόπολη. Η Θέμις, μία Τιτανίς, είναι η «θεά του θείου νόμου - των πρωταρχικών, άγραφων νόμων που διέπουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και καθιερώθηκαν για πρώτη φορά από τους ουράνιους θεούς. Πιστεύεται ότι έχουν εκδοθεί τα εν λόγω διατάγματα για την ανθρωπότητα μέσω του μεγάλου μαντείου των Δελφών στο οποίο προήδρευσε μαζί με τον θεό Απόλλωνα». Σαφώς, η εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στην Αθήνα θεωρήθηκε ως ένα θεϊκό δώρο της Θέμιδος, κυρίως, καθώς και του Διός (πατρός της) και της θεάς Αθηνάς.


Σήμερα: Είναι μια ευκαιρία για να τιμήσουμε την Θέμιδα, τον Δία και την Αθηνά με σπονδές και θυμιάματα και άλλες προσφορές. Ο Ορφικός Ύμνος (79) της Θέμιδος, έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς και ο Ορφικός Ύμνος (37), για τους Τιτάνες. Θα ήταν επίσης σκόπιμο να αποδώσουμε ευχαριστίες για τις πολιτικές ελευθερίες και τα δικαιώματα που απολαμβάνουμε σήμερα.

Στην κλασική Αθήνα, η θρησκεία διαχέει κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής, από το θέατρο και τον στρατό έως και την εκκλησία του δήμου. Η πολιτεία (δηλαδή, οι πολίτες) είναι χορηγός των θρησκευτικών εορτών και συμμετέχει ενεργά στον εξευμενισμό και την λατρεία των θεών. Το γεγονός αυτό δείχνει επίσης τον τρόπο με το οποίο οι διάφορες πλευρές της Αθηναϊκής κοινωνίας - θρησκευτική, πολιτική, οικονομική και κοινωνική – ενοποιούνται και αλληλοεπιδρώντας επηρεάζουν από κάθε άποψη την ζωή της πόλεως. Με τον τρόπο του, κάθε Αθηναίος βρισκόταν σταθερά εντός του πλαισίου του χρέους απέναντι στους θεούς, στην οικογένειά του και τους συμπολίτες του. Η προτεραιότητα στα αναγκαία καθήκοντα (ιδίως όσον αφορά στην προστασία της οικογένειας, στην προσφορά υπηρεσίας στην πόλη και στον εξευμενισμό των θεών) αποτέλεσε τη βασική δομή της Αθηναϊκής κοινωνίας και έδωσε νόημα σε κάθε θρησκευτική, οικονομική, στρατιωτική και πολιτική πράξη. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ήταν αδύνατο οι Αθηναίοι να προχωρήσουν σε μια μορφή κυβέρνησης, Δημοκρατίας, ακόμη και αν την θεοποίησαν. Η ιδέα της «ελευθερίας στις επιλογές» ή στην «διαφορετικότητα» ήταν απόλυτα αγαθή και, συνεπώς, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως στόχος ή ιδανικό (στο ίδιο επίπεδο, πολλώ μάλλον, στην οικογένεια, στους θεούς, ή στην πόλη) σε αντίθεση με τα ίδια τα αξιώματα της Αθηναϊκής κοινωνίας. Έτσι, ενώ οι δημοκρατικές πρακτικές είχαν τελικά μια σημαντική και επιβλαβή επίδραση στην Αθηναϊκή εθνική δύναμη και το δημόσιο ηθικό και ίσως συνέβαλαν στην απώλεια της Αθηναϊκής ανεξαρτησίας, η Αθηναϊκή κοινωνία κατάφερε να αποτρέψει τις επιζήμιες πτυχές της δημοκρατικής θεωρίας.

Ακόμη και όταν έχασαν την δημοκρατία και την αυτονομία τους, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι οι Αθηναίοι έχασαν εντελώς την θεμελιώδη αντίληψη τους σε μια κοινωνία που βασίζεται στην αρχή των καθηκόντων.

Ο Πλάτων στην «Πολιτεία» αναφέρει για την Δημοκρατία ότι είναι το «έσχατον τον πολιτευμάτων μετά την Τυρρανία».