Η διάσημη τοιχογραφία του «Ψαρά» επέστρεψε στην Σαντορίνη

Ένα από τα σπουδαιότερα έργα της αιγιακής ζωγραφικής των προϊστορικών χρόνων, εκτίθεται για πρώτη φορά στον τόπο εύρεσής του, τη Θήρα!

Στη Θήρα της Σαντορίνης, στα γνώριμα νερά του, επέστρεψε ο «Ψαράς», η διάσημη τοιχογρφαία από από τη δυτική οικία της προϊστορικής πόλης στο Ακρωτήρι Θήρας, που ανακαλύφθηκε πριν 45 χρόνια.

Το έργο το οποίο χρονολογείται περίπου στο 1650 π.Χ., σε ελάχιστη απόσταση από την έκρηξη του ηφαιστείου, από την οποία σκεπάστηκε με λάβα και τέφρα ο οικισμός, εμπλουτίζει από χτες- 25 Ιουνίου- τη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Προϊστορικής Θήρας. Για πολλά χρόνια, βρισκόταν στο 1ο όροφο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και είναι η πρώτη φορά που εκτίθεται στον τόπο εύρεσής του. .Ο «Ψαράς» θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα έργα της αιγιακής μεγάλης ζωγραφικής των προϊστορικών χρόνων.

Ένας νεαρός ψαράς είναι η κεντρική μορφή του θέματος και στα απλωμένα χέρια του απλώνονται δύο αρμαθιές ψάρια περασμένα σε σχοινί. Κάτω από τα πόδια του απλώνεται το γαλάζιο χρώμα, αποδίδοντας πιθανώς τη θάλασσα και δίνοντας την εντύπωση πως ο ψαράς περπατά δίπλα στην ακτογραμμή. Η μορφή παρουσιάζεται ισορροπημένα στο κέντρο και εντελώς αποκαλυμμένη δίχως ίχνη κοσμημάτων, κάτι που υπονοεί την ενασχόληση με τη θάλασσα, πιθανώς με δίκτυα ή υποβρύχιο κυνήγι. Φέρει περιλαίμιο στη μορφή ενός σχοινιού πιθανώς, η χρηστικότητα του οποίου μας είναι άγνωστη.

Στο άνω τμήμα του έργου βλέπουμε απλό γραμμικό διακοσμητικό περίγραμμα κόκκινης και καστανής ώχρας. Η σύνθεση είναι ισορροπημένη και το έργο είναι επίσης δισδιάστατο, αν και ο καλλιτέχνης προσπαθεί να αποδώσει συστροφή του σώματος. Τα πόδια ξεχωρίζουν, αποδίδοντας αμυδρά την ιδέα του βάθους με τον τονισμό του αριστερού μηρού με μαύρη γραμμή στο περίγραμμα, κάτι που δεν τονίζεται εμφατικά στα χέρια.

Οι ανατομικές λεπτομέρειες του φύλου είναι διακριτές και επιβεβαιώνονται από τη χρήση της κόκκινης ώχρας, η οποία δημιουργεί ισχυρή αντίθεση με το λευκό του κονιάματος και φέρνει τη μορφή κυριαρχικά στο προσκήνιο. Τα ψάρια είναι πολλά και έχουν αποδοθεί με σχετικό ρεαλισμό, καθώς το γαλάζιο της ράχης δημιουργεί αντίθεση με το καστανό της κοιλιάς. Όσον αφορά στο γαλάζιο χρώμα της κεφαλής του ψαρά, είχε κατ’ αρχήν προταθεί πως είναι σύμβολο θεότητας, καθώς αρκετοί θεοί της Μεσογείου απεικονίζονταν με γαλάζια μαλλιά ή γενειάδες. Ωστόσο, αργότερα ο ανασκαφέας Σπυρίδων Μαρινάτος συμπέρανε πως το γαλάζιο υποδηλώνει ξυρισμένο κεφάλι, στο οποίο έχουν μείνει απείρακτες δύο τούφες μαλλιά.

Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε είναι η νωπογραφία (fresco). Μετά την αποκατάστασή της έχει ύψος 147 εκ.