Οι παμπάλαιοι μύθοι που έχουν διασωθεί στην προφορική παράδοση, παρουσιάζουν και διατηρούν στο πέρασμα των αιώνων την αίγλη και τη λαμπρότητα ενός βασιλείου στο δυτικό άκρο του ελληνικού κόσμου που ανήκε στους «Κεφαλλήνες».Πρώτοι οικιστές του νησιού, όπως και των γύρω νησιών, φέρονται να είναι οι «Τάφιοι» ή «Τηλεβόες», που κατάγονταν από τον Τάφιο, γιο του Ποσειδώνα. Ο μυθικός Κέφαλος όμως ήταν εκείνος που υπήρξε ουσιαστικά ο πρώτος βασιλιάς του νησιού και του έδωσε και το όνομά του.
Η μυθολογία που υπάρχει γύρω από το πρόσωπο του Κέφαλου και τον τρόπο με τον οποίο βρέθηκε στο νησί είναι εκτενέστατη και φαίνεται να έχει ως αφετηρία έναν από τους πιο γνωστούς κατά την αρχαιότητα μύθους, αυτόν της αρπαγής του από την Ηώ.
Η Ηώς (θεότητα-προσωποποίηση της Αυγής, κόρη των Τιτάνων και αδελφή του Ήλιου και της Σελήνης) ερωτεύτηκε τον αττικής καταγωγής Κέφαλο και τον κατεδίωξε μέχρι τη Συρία, όπου τον έφτασε, τον άρπαξε και τον έκανε δικό της. Από την ένωσή τους γεννήθηκε ο Φαέθοντας. Οκτώ χρόνια αργότερα, ο Κέφαλος καταφέρνει να επιστρέψει στην πατρίδα του και να συμφιλιωθεί με τη σύζυγό του Προκρίδα.
Δυστυχώς, η τελευταία δεν έπαψε ποτέ να υποψιάζεται ότι ο σύζυγός της θα μπορούσε να την απατά. Μια μέρα τον ακολούθησε κρυφά στο κυνήγι και κρύφτηκε πίσω από ένα θάμνο. Ο Κέφαλος βλέποντας τα κλαδιά του θάμνου να λικνίζονται, πίστεψε ότι πίσω από το θάμνο υπήρχε κάποιο μεγάλο θήραμα οπότε εκσφενδόνισε το ακόντιο του με αποτέλεσμα να σκοτώσει άθελά του τη γυναίκα του.
Μετά το φόνο, ο Κέφαλος εξορίζεται από την Αθήνα και καταλήγει στη Θήβα όπου πολεμά στο πλευρό του βασιλιά Αμφιτρύωνα εναντίων των Τηλεβόων. Μετά την νίκη των Θηβαίων, ο Αμφιτρύωνας έδωσε την Κεφαλονιά ως έπαθλο στον Κέφαλο, ο οποίος ίδρυσε πλέον εκεί το βασίλειό του.
«Κέφαλος και Ηώ», ζωγραφικός πίνακας του Νικολά Πουσέν
«Κέφαλος και Ηώ», ζωγραφικός πίνακας του Νικολά Πουσέν
Ο Κέφαλος απέκτησε 5 γιούς, τον Κράνιο, τον Παλέα, τον Πρόνησο, τον Σάμο και τον Αρκείσιο. Οι τέσσερις πρώτοι ίδρυσαν αργότερα ο καθένας μια πόλη-κράτος, δημιουργώντας τη γνωστή «Τετράπολη» που αναφέρει ο Θουκυδίδης, ενώ ο Αρκείσιος έγινε βασιλιάς της Ιθάκης, πατέρας του Λαέρτη και παππούς του Ομηρικού Οδυσσέα.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Τα κατάλοιπα της ανθρώπινης παρουσίας στο νησί μαρτυρούνται ήδη από την Παλαιολιθική Εποχή (50.000-10.000 π.Χ. – θέσεις Φισκάρδο, Σάμη, Σκάλα) και συνεχίζονται και στη Νεολιθική (6.800-3.200 π.Χ). Μέχρι πριν από μερικά χρόνια οι πληροφορίες μας για τη δεύτερη περίοδο προέρχονταν αποκλειστικά και μόνο από σπήλαια (Δράκαινα Πόρου, Γερογόμπος Παλλικής), τώρα όμως υποστηρίζονται και από διάφορες υπαίθριες εγκαταστάσεις που έχουν εντοπιστεί, είτε στην ενδοχώρα, είτε στα παράλια.
Κατά την Προϊστορική Εποχή (3.200-1.050 π.Χ.) ιδρύονται σε όλη την έκταση του νησιού οικισμοί ενώ κατά την τελευταία φάση της, τη Μυκηναϊκή (1.550-1.050 π.Χ.), η Κεφαλονιά γνωρίζει την πρώτη μεγάλη ανάπτυξή της, όπως διαπιστώνεται από τα ευρήματα και τους εντυπωσιακούς θαλαμοειδείς και θολωτούς τάφους που ερευνήθηκαν στις θέσεις Μαζαρακάτα, Λακήθρα, Διακάτα και Προκοπάτα της Δ.Ε. Αργοστολίου, Μαυράτα και Τζαννάτα της Δ.Ε. Ελειού-Πρόννων, Κοντογενάδα και Σκινέα της Δ.Ε. Παλικής και τέλος, Μεταξάτα και Καγκέλισσες της Δ.Ε. Λειβαθούς. Ο θολωτός τάφος στα Τζαννάτα αποτελεί έναν από τους πιο επιβλητικούς τάφους της Κεφαλονιάς. Επιπλέον, το νεκροταφείο στα Μαζαρακάτα αποτελεί το μεγαλύτερο νεκροταφείο, ενώ εκείνο της Λακήθρας το πλουσιότερο σε ευρήματα μέχρι σήμερα.
Οι αιώνες που ακολούθησαν την κατάρρευση του Μυκηναϊκού Πολιτισμού (μετά το 1.050 π.Χ.) είχαν χαρακτηριστεί ως αιώνες πλήρους εγκατάλειψης και ερήμωσης του νησιού. Σήμερα όμως, με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα, η θεωρία αυτή εγκαταλείπεται οριστικά. Σταδιακά αρχίζουν να σχηματίζονται οι πρώτοι οργανωμένοι οικισμοί, που αργότερα, κατά την Κλασική (5ος-4ος αι. π.Χ.) περίοδο, θα διαμορφωθούν στις γνωστές τέσσερεις πόλεις-κράτη, Κράνη, Πάλη, Πρόννοι και Σάμη που μνημονεύονται από τον Θουκυδίδη (2.30.2) ως «Κεφαλληνιακή Τετράπολις». Οι πόλεις είναι αυτόνομες κι ανεξάρτητες, κόβουν ξεχωριστά νομίσματα και προστατεύονται με εντυπωσιακές οχυρώσεις (Κράνη, Σάμη, Πρόννοι) που ακόμα και σήμερα προκαλούν το θαυμασμό του επισκέπτη.
Οι τέσσερις πόλεις, αν και βρίσκονταν στο άκρο του ελληνικού κόσμου, συμμετείχαν ενεργά στα πολιτικά δρώμενα της εποχής και δεν ήταν καθόλου απομονωμένες, όπως προκύπτει από την ανάμειξη τους σε σημαντικά γεγονότα. Την περίοδο των Περσικών πολέμων αναφέρεται η συμμετοχή της Πάλης με 200 οπλίτες στη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.), ενώ αργότερα, το 434 π.Χ., πλοία από την Πάλη έλαβαν μέρος στη ναυμαχία των Κορινθίων εναντίον των Κερκυραίων. Η Κεφαλληνιακή Τετράπολη έφτασε στον κολοφώνα της δύναμής της κατά την Ελληνιστική περίοδο (τέλος 4ου αι. π.Χ.-188 π.Χ.). Το 220 π.Χ η Κεφαλονιά γίνεται μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας και λίγο αργότερα αποκτά ισοπολιτεία. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα οι πόλεις της να έρθουν σε αντιπαράθεση με τους μακεδόνες οι οποίοι μάχονταν τους Αιτωλούς. Έτσι το 218 π.Χ. ο Φίλιππος Ε΄ εκστρατεύει εναντίον του νησιού και πολιορκεί την Πάλη χωρίς επιτυχία. Η αποτυχία του αυτή τον αναγκάζει να εγκαταλείψει την προσπάθεια του να καταλάβει το υπόλοιπο νησί. Το 189 π.Χ. βλέπουμε τους κατοίκους της Σάμης να προβάλουν μόνοι τους ηρωική αντίσταση κατά των ρωμαίων που πολιορκούν την πόλη τους όταν στο μεταξύ η Κράνη, η Πάλη και οι Πρόννοι έχουν καταθέσει τα όπλα. Τελικά ύστερα από τέσσερις μήνες πολιορκίας η Σάμη θα αλωθεί και οι κάτοικοι της θα εξανδραποδιστούν.
Κατά τους επόμενους αιώνες, τους ρωμαϊκούς (188 π.Χ- 330 μ.Χ.), οι τέσσερις πόλεις περιέρχονται κάτω από την εξουσία της Ρώμης και αναπόφευκτα χάνουν την αυτονομία και την ανεξαρτησία τους. Πέφτουν σε οικονομικό μαρασμό, αλλά σύντομα ανακάμπτουν ενώ παράλληλα ιδρύονται νέες πόλεις όπως στον Κατελειό και στο Φισκάρδο. Η Σάμη αναδεικνύεται σε πρώτη πόλη λόγω του φυσικού της λιμανιού το οποίο χρησιμοποιείται ως ναύσταθμος από το ρωμαϊκό ναυτικό. Η πόλη εφοδιάζεται με κοινωφελή έργα, όπως είναι το κρηναίο οικοδόμημα στη θέση Λουτρό και τα δημόσια λουτρά από τα οποία ξεχωρίζει αυτό στην οδό Διχαλίων. Πλήθος ευρημάτων που μαρτυρούν την οικονομική ευμάρεια των κατοίκων της φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου.
Σημαντικά μνημεία της ίδιας περιόδου υπάρχουν σε όλο το νησί, από τα οποία τα πιο χαρακτηριστικά είναι το λουτρό, το νεκροταφείο και το θέατρο/ωδείο(;) στο Φισκάρδο, η έπαυλη στη Σκάλα με τις περίφημες παραστάσεις του Φθόνου και της Θυσίας που απεικονίζονται στα ψηφιδωτά δάπεδα, η ρωμαϊκή έπαυλη στην Αγία Ευφημία, η οποία επίσης φέρει ψηφιδωτά δάπεδα κ.ά.
Μετά τη διαίρεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 495, το νησί ανήκει στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ιδρύεται το Θέμα Κεφαλληνίας. Αργότερα περιέρχεται στα χέρια Φράγκων ευγενών, για να ακολουθήσουν δύο σύντομα χρονικά διαστήματα (1479-1481 και 1485-1500) υπό την κατοχή των Τούρκων.
Την περίοδο 1500-1797 η Κεφαλονιά βρίσκεται υπό την κυριαρχία των Βενετών, οι οποίοι την ενισχύουν με κάστρα και αμυντικά έργα, δημιουργούν τις απαραίτητες για το εμπόριο υποδομές και της προσδίδουν πολλά από τα στοιχεία του χαρακτήρα της. Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου στη Λειβαθώ και το κάστρο της Άσσου στην Έρισσο στέκονται μάρτυρες αυτής της εποχής.
Ακολούθησαν δύο σύντομες χρονικές περίοδοι (1797-1799 & 1807-1809) κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντιων πολέμων, όταν η Κεφαλονιά βρίσκεται υπό Γαλλική κατοχή, για να ακολουθήσει το 1809 η κατάληψη του νησιού από τους Άγγλους. Η γέφυρα που σήμερα ενώνει τις δύο όχθες της λιμνοθάλασσας του Αργοστολίου είναι δημιούργημα του Ελβετού μηχανικού Κάρολου-Φίλιππου ντε Μποσέ (De Bosset), αξιωματικού του αγγλικού στρατού και διοικητή της Κεφαλονιάς την περίοδο εκείνη.
Η περίοδος της Αγγλοκρατίας στην Κεφαλονιά έληξε τελικά το 1864 όταν πλέον τα Επτάνησα ενώθηκαν με την υπόλοιπη Ελλάδα.
http://www.leepka.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου