Δευτέρα 27 Μαΐου 2013

ΜΥΚΗΝΕΣ, ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΡΑΙΑ ΕΛΕΝΗ



afaia-kalokairi.blogspot.com
Εμπειρίες ταξιδιών μέσα από τις φωτογραφίες της Σοφιάννας Αγγελοπούλου Αυτό το ε...Δείτε περισσότερα






Η απόδοση ευθύνης στην Ελένη συμβαίνει σε τρία σημεία στην Ιλιάδα, στις ραψωδίες Γ, Ζ και Ω. Ακόμα κι αν τα συναισθήματα είναι αντικρουόμενα, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς τις αντιδράσεις του πλήθους που αναζητούν τον ένοχο και τον βρίσκουν στο πρόσωπο μιας γυναίκας. Ούτε λόγος για ανδρική ευθύνη. Το μόνο παράγωγο του ανδρός είναι η ανδρεία, όχι η ευθύνη. Και αυτό συμβαίνει 8 ολόκληρους αιώνες πριν το μήλο της Εύας. Στερεότυπα που διαιωνίζονται. Μέχρι σήμερα…μέχρι πότε….


ΡΑΨΩΔΙΑ Γ
Η Ελένη αθωώνεται από τους γέροντες της Τροίας, εξαιτίας της ομορφιάς της. Κάποιοι βέβαια δεν κρύβουν ότι είναι προτιμότερο να φύγει από  την Τροία. Ο Πρίαμος την προστατεύει αποδίδοντας την ευθύνη του πολέμου στους θεούς.
1.   Γ. 121 -165 Μετάφραση: Δ.Ν.Μαρωνίτη Και ο Πρίαμος, ο Πάνθοος, ο Λάμπος, ο Θυμοίτης,  ο Ικετάων, βλάστημα του Άρη, και ο Κλυτίος,  και δύο φρονιμότατοι Αντήνωρ και Ουκαλέγων,  όλοι των Τρώων αρχηγοί και σύμβουλοι εκαθόνταν στον πύργον των Σκαιών Πυλών, που γέροντες ως ήσαν είχαν αφήσει τ' άρματα, αλλ' ήσαν δημηγόροι εξαίρετοι και ομοίαζαν τους τσίτσικες που χύνουν από το πυκνό φύλλωμα την ιλαρή λαλιά τους. Κι άμ' είδαν ως εσίμωνε στον πύργον την Ελένην, συνομιλούσαν σιγανά με λόγια πτερωμένα:  «Κρίμα δεν έχουν οι Αχαιοί, δεν έχουν κρίμα οι Τρώες χάριν ομοίας γυναικός τόσον καιρόν να πάσχουν· τωόντι ομοιάζει ωσάν θεάς η τρομερή θωριά της  αλλά και ως είναι ασύγκριτη καλύτερα να φύγει παρά να μείνει συμφορά σ' εμάς και στα παιδιά μας
Και ο Πρίαμος εκάλεσε σιμά του την Ελένην:  «Προχώρησε, παιδί μου, εδώ κοντά μου να καθίσεις  τον πρώτον άνδρα σου να ιδείς, τους συγγενείς και φίλους· συ δεν μου πταίεις, οι θεοί μου πταίουν, οπού εκείνοι μ' έριξαν στον πολύθρηνον των Αχαιών αγώνα·
2. ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ (ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΝΗΣ-ΕΚΤΟΡΑ)
  
     Όμως η ίδια η Ελένη κατηγορεί τον εαυτό της  για όλα όσα έγιναν στον πόλεμο της  Τροίας. Χαρακτηρίζει τον εαυτό της οργισμένη σκύλα και καταριέται την μέρα που γεννήθηκε και αναρωτιέται γιατί η μάνα της δεν την έριξε στη θάλασσα.   
 Ζ 343 358 Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ  ΠΟΛΥΛΑ
Κι η Ελένη γλυκομίλητα του είπε: «Ανδράδελφέ μου,
οϊμένα της κακόπρακτης, της οργισμένης σκύλας.
Αχ! την ημέρα που στο φως με έφερε η μητέρα,
να μ’ είχε αρπάξει ανεμική κακή, να μ’ είχε ρίξει
εις όρος ή στης θάλασσας το φουσκωμένο κύμα
να με ρουφήση κι όχι αυτά που εγίνηκαν να γίνουν.
Αλλά αφού τούτα τα κακά οι αθάνατοι διορίσαν,
ας είχα καν καλύτερον τον άνδρα να γνωρίζη
του κόσμου την κατακραυγήν και τους ονειδισμούς του.
Και τούτος τώρα νουν ποσώς δεν έχει ούτε θα λάβη.
Ώστε θα πάθη. Αλλ’ όρισε, ανδράδελφε, εδώ μέσα,
κάθισε εις τούτο το θρονί. Γνωρίζ’ ότι η ψυχή σου
μάλιστα εκείνη αισθάνεται τον μόχθον που από εμένα
την σκύλαν και απ’ το ανόμημα προήλθε του Αλεξάνδρου,
οπού μας κακομοίρανεν ο Ζευς δια να γενούμε
και των κατόπι γενεών τραγούδι ξακουσμένο.».

3. ΡΑΨΩΔΙΑ Ω (στίχοι 763-776)

Και τρίτ’ η Ελένη άρχισε τον θρήνο της κι εκείνη:  «Ω Έκτορ μου, ο ακριβότερος των αδελφών του ανδρός μου, κι είν' άνδρας μου ο θεόμορφος Αλέξανδρος που εμένα  εδώ στην Τροίαν έφερε· να ‘χα πεθάνει πρώτα. Χρόνοι επεράσαν είκοσιν αφ' ότου εκείθεν ήλθα και άφησα την πατρίδα μου· και απ' τα δικά σου χείλη λόγον ποτέ δεν άκουσα κακόν να με πικράνει. Και αν κάποιος απ' τους αδελφούς ή από τες αδελφές σου  ή από τες συννυφάδες μου με απόπαιρνεν ή ακόμη  η πεθερά μου — ο πενθερός με αγάπα ωσάν πατέρας — συ μόνος τον ημέρωνες με λόγια μελωμένα με την αγαθοσύνην σου· για τούτο σένα κλαίω  και αντάμα εμέ την άμοιρην και σχίζεται η καρδιά μου. Ότι κανείς δεν μόμεινεν εις όλην την Τρωάδα  να είναι φίλος της καρδιάς και μ' αποστρέφοντ' όλοι».

Η Ελένη ξεκινάει το θρήνο της για τον Έκτορα χαρακτηρίζοντάς τον ως τον πιο αγαπημένο από τους αδελφούς του άνδρα της. Στη συνέχεια κάνει μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν υμνώντας τη συμπεριφορά του Έκτορα απέναντί της, σε αντίθεση με τη συμπεριφορά των υπολοίπων. Μέσα από τα λόγια της («να ‘χα πεθάνει πρώτα») γίνεται φανερό ότι η Ελένη νιώθει ενοχές για τον θάνατο του Έκτορα. Επίσης φαίνεται ότι έχει ιδιαίτερη συμπάθεια για τον Έκτορα, αφού ήταν ο μόνος που την προστάτευε (μαζί με τον Πρίαμο). Όλοι οι άλλοι Τρώες από την Εκάβη ως και τον τελευταίο πολεμιστή της Τροίας την μισούν. Επιπλέον μέσα από τα λόγια της εκφράζεται και ο φόβος για το μέλλον της, καθώς τώρα μένει αβοήθητη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου