δειτε και έναν ακόμη σχετικό σύνδεσμο
http://porosnews.blogspot.gr/2011/01/blog-post_733.html
The Mythologists
ΑΠΟ ΤΑ ΚΥΠΡΙΑ ΕΠΗ: ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΑΛΑΜΗΔΗ
( Η συκοφάντηση ενός εφευρέτη)
Έρρωσθε, αγαπητοί Μυθολόγοι!
Ας αρχίσουμε μ' ένα ερώτημα, φίλοι μου! Ποιοι ήρωες μάς έρχονται στο νου, όταν ανατρέχουμε στα ομηρικά ή αλλιώς κύκλια έπη;
Το πρώτο όνομα που βγαίνει από τη μνήμη είναι του Αχιλλέα, μετά του Οδυσσέα, του Αγαμέμνονα, του Μενέλαου, του Αίαντα και ως εκεί.
Το όνομα Παλαμήδης δε θα περάσει, όσο κι αν προσπαθήσουμε, από τους διαδρόμους της μνήμης.
Πρώτα-πρώτα δεν δρα στην Ιλιάδα, γιατί η ζωή του κόβεται εν ατιμία στο ένατο έτος του Τρωικού πολέμου. Η δράση του σημειώνεται από την πρώτη προσπάθεια των Ελλήνων να μαζευτούν στην Αυλίδα, να υπερασπίσουν την τιμή των Ελλήνων, που πρόσβαλε ο Πάρις απαγάγοντας την Ωραία Ελένη. Επειδή μερικοί φάνηκαν απρόθυμοι να συμμετάσχουν, συγκροτούνται αποστολές, να πείσουν τους διστακτικούς.
Ο Αγαμέμνονας, συνοδευόμενος από τον Μενέλαο και τον Παλαμήδη, φθάνουν στην Ιθάκη, όπου συναντούν μεγάλη δυσκολία στο να πείσουν τον Οδυσσέα. Οι ενδοιασμοί του έχουν σχέση με το χρησμό, που πήρε κάποτε από τον Ιθακήσιο μάντη Αλιθέρση:
“Αν πας στην Τροία, δεν θα γυρίσεις παρά σε 20 χρόνια, μόνος και απένταρος”.
Έτσι, λοιπόν, αποφεύγει τη συμμετοχή, παριστάνοντας τον τρελό.
Η τριμελής αντιπροσωπεία τον βρίσκει να φορά ένα πίλημα(σκουφί) σε σχήμα αβγού στο κεφάλι, όπως οι χωρικοί, και να οργώνει μ' ένα γαϊδούρι και ένα μοσχάρι ζεμένα, ρίχνοντας αλάτι, αντί σπόρο, πίσω του με τις φούχτες.
Επειδή έκανε σα να μην γνώριζε τους επιφανείς ξένους, ο επινοητικός Παλαμήδης αρπάζει το νήπιο Τηλέμαχο από τα χέρια της μάνας του Πηνελόπης και το ξαπλώνει κάτω μπροστά στα ζώα που πλησίαζαν. Ο Οδυσσέας σταματά απότομα, να μη σκοτώσει το γιο του.
Έτσι το τέχνασμα του Παλαμήδη ρίχνει κάτω τη μάσκα του τρελού που φορούσε και αναγκάζεται να πάρει μέρος στην επιχείρηση. Φυσικά στο μυαλό του χαράζεται εντονότατα ο ρόλος του Παλαμήδη.
Η πρώτη αυτή εκστρατεία ενάντια στην Τροία δεν τελεσφορεί, φθάνει μεν μέχρι την Τευθρανία που λεηλατείται, αλλά ακολουθεί η επιστροφή, ο καθένας αρχηγός στον τόπο του και ο Αχιλλέας στη Σκύρο.
Στη δεύτερη εκστρατεία στην Τροία, που ξεκινά δραματικά από την Αυλίδα με τη θυσία της Ιφιγένειας, κόρης του αρχιστράτηγου Αγαμέμνονα, οι Έλληνες κυριεύουν και την Τένεδο. Εδώ ξανασυναντάμε τον Αργείο Παλαμήδη, το γιο του Ναύπλιου και της Κλυμένης, να προσφέρει εκατόμβη στον Απόλλωνα, την ευχαριστήρια θυσία για τη κατάληψη του νησιού, που, ωστόσο, έχει απρόβλεπτη κατάληξη. Ένα νερόφιδο σύρεται ως το βωμό και δαγκώνει το Φιλοκτήτη, αφήνοντας πάνω του τη γνωστή για τη δυσοσμία της ανίατη πληγή. Ο Φιλοκτήτης μεταφέρεται στη Λήμνο και εγκαταλείπεται.
Πλησιάζει πια ο δέκατος χρόνος του πολέμου και οι Έλληνες, αφού λεηλάτησαν τις μικρασιατικές ακτές, συγκεντρώνουν τις δυνάμεις τους στην πόλη της Τροίας.
Στην τελευταία προσπάθεια λαφυραγώγησης των γύρω περιοχών, ο Αγαμέμνονας στέλνει τον Οδυσσέα στη Θράκη, αλλά αυτός επιστρέφει άπρακτος, με τα χέρια άδεια. Ο Παλαμήδης τον κατηγορεί ανοιχτά για τεμπέλη και δειλό.
Ο Οδυσσέας τονίζει πως η άκαρπη επιδρομή δεν οφείλεται στη δική του αμέλεια και πως και αυτός να πήγαινε, το ίδιο αποτέλεσμα θα έφερνε.
Ο Παλαμήδης το εκλαμβάνει για πρόκληση και μπαρκάρει αμέσως.
Πριν περάσει πολύς καιρός, επιστρέφει με ολόκληρο φορτίο στάρι.
Ο Οδυσσέας δεν μπορεί να το χωνέψει αυτό, έκατσε στο στομάχι του, βρίσκοντας την άλλη μπουκιά, εκείνη που έκλεισε άδοξα την παράστασή του ως τρελού..
Άπό εδώ αρχίζει και η στοχοποίηση του Παλαμήδη. Πολυμήχανος καθώς ήταν, καταστρώνει γρήγορα το σχέδιο της εκδίκησης. Πρώτα στέλνει μήνυμα στον Αγαμέμνονα:
“Οι θεοί με προειδοποίησαν πως ετοιμάζεται προδοσία. Το στρατόπεδο πρέπει να μετακινηθεί για μια ολόκληρη μέρα και μια ολόκληρη νύχτα”.
Ο Αγαμέμνονας πιστεύει στο μήνυμα και, όταν γίνεται η μετακίνηση, ο πανούργος Οδυσσέας με απόλυτη μυστικότητα θάβει ένα σάκο γεμάτο χρυσάφι στο σημείο που ήταν στημένη η σκηνή του Παλαμήδη. Ύστερα αναγκάζει κάποιο Φρύγα αιχμάλωτο να γράψει ένα γράμμα, σα να το έγραφε ο Πρίαμος στον Παλαμήδη:
“Ο χρυσός που σου έστειλα είναι η αμοιβή σου για την προδοσία του ελληνικού στρατοπέδου”.
Διατάσσει στη συνέχεια τον αιχμάλωτο να το παραδώσει στον Παλαμήδη, αλλά, πριν προλάβει να εκτελέσει την εντολή, τον σκοτώνει έξω από το στρατόπεδο. Όταν το στρατόπεδο ξαναγυρνά στην παλιά του θέση, κάποιος βρίσκει το νεκρό και το γράμμα και το παραδίνει στον Αγαμέμνονα.
Ο Παλαμήδης περνά από στρατοδικείο, όπου αρνείται επίμονα ότι τον δωροδόκησε ο Πρίαμος ή οποιοσδήποτε άλλος. Ο πανούργος Οδυσσέας προτείνει να ερευνήσουν τη σκηνή του, όπου και βρίσκουν, όπως είναι φυσικό, το θαμμένο χρυσάφι.
Έτσι εκτελείται ως ένοχος εσχάτης προδοσίας, με λιθοβολισμό από τους στρατιώτες.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή και ο Αγαμέμνονας πήρε μέρος στη συνωμοσία. Κατ' άλλους πέθανε, αφού ο Οδυσσέας, αυτός δεν απουσιάζει από καμιά εκδοχή, με τον Διομήδη τον κατέβασαν με σχοινί σε πηγάδι, προσποιούμενοι πως υπάρχει μέσα του θησαυρός. Μετά άρχισαν να πετούν μεγάλες πέτρες.
Άλλοι πάλι λένε πως τον σκότωσε ο Πάρις με τα βέλη του.
Παραμένει όμως ανοιχτό το θέμα του τόπου της ταφής του: Είναι οι Κολωνές της Τρωάδας; Η Τένεδος; Υπάρχει ωστόσο και ένα ηρώο του Παλαμήδη κοντά στη Μήθυμνα της Λέσβου και το Παλαμήδι στο Ναύπλιο, που πήρε το όνομά του απ' αυτόν.
Ο Γοργίας ο Λεοντίνος, σοφιστής και ρητοροδιδάσκαλος στο έργο “Υπέρ Παλαμήδους απολογία” παρουσιάζει τον Παλαμήδη να μη φοβάται το θάνατο, αλλά το θάνατο εν' ατιμία. Και ο Ξενοφώντας στην “Απολογία Σωκράτους” αναφέρει πως Παλαμήδης τιμάται από τους θεούς και εξυμνείται περισσότερο από τον Οδυσσέα που τον συκοφάντησε.
Ο ευγενής αυτός ήρωας υπήρξε πράγματι θύμα συκοφαντίας και εκδικητικής μανίας του Οδυσσέα, θύμα μιας δίκης που έστησε ο εγωισμός και η μωροφιλοδοξία του ανθρώπου και που εξύφανε αριστοτεχνικά ο νους εκείνος που αρνείται να συναγωνιστεί ευγενώς το νου ενός άλλου.
Ο Παλαμήδης μπορεί να μην είχε την αντρεία του κλασικού ομηρικού ήρωα, ήταν όμως σοφός και επινοητικός, όπως δηλώνει και το όνομά του: πάλαι +μήτις= πανάρχαια σοφία.
Άξιζε την εκτίμηση των συντρόφων του σ' αυτόν τον πόλεμο, μόνο και μόνο για το μυαλό του. Συμμετείχε σ' όλες τις πρεσβείες των Ελλήνων στους Τρώες για την απόδοση της Ελένης, ως καλός και λογικός διαπραγματευτής. Είχε επινοήσει τα ζάρια με τα οποία περνούσαν την ώρα τους οι στρατιώτες το Χειμώνα, που έπαυαν οι εχθροπραξίες, και μάλιστα αφιέρωσε την πρώτη παρτίδα στο ναό της θεά Τύχης στο Άργος, την πατρίδα του.
Τον φθονούσαν όμως για την υπέρμετρη σοφία του, γιατί είχε εφεύρει, εκτός από τα ζάρια, και το φάρο, το ζυγό, τις μονάδες μέτρησης, τα νομίσματα, το δίσκο και τα γράμματα, μετατρέποντας φοινικικά στοιχεία σε γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου.
Οι εφευρέσεις που του αποδίδονται αντιπροσωπεύουν τον κρητικό πολιτισμό, εμφυτευμένο στην Αργολίδα, οι εφευρέσεις του είναι κρητικής προέλευσης και, κατά τον Ρ. Γκρέιβς, ίσως είναι και η αιτία της συνωμοσίας που τον οδήγησε στον άδικο θάνατο. Συγκαταλέγεται και στους μαντικούς ήρωες, αφού τα ζάρια ήταν μαντικό μέσο, πριν χρησιμοποιηθούν στα τυχερά παιγνίδια.
Αντίποινα μετά το θάνατο: Ο Ναύπλιος, ο πατέρας του, μόλις μαθαίνει για το έγκλημα, πλέει στη Τροία, να ζητήσει ικανοποίηση, χρηματική αποζημίωση, που απορρίπτεται από τον Αγαμέμνονα. Οργισμένος τότε παίρνει μαζί του τον άλλο γιο του που επέζησε, τον Οίακα, και επιστρέφει, έχοντας κατά νου να εκδικηθεί.
Ο Ναύπλιος, που το όνομά του(ναυς+πλεω) δείχνει την εμπειρία του με τα θαλασσινά ταξίδια, όπως και το όνομα του γιου του(Οίακας=λαβή τιμονιού πλοίου, πηδάλιο), διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στους νόστους των Ελλήνων από την Τροία.
Πολλά πλοία τότε προσάραξαν στις παραλίες της Εύβοιας, από τις παραπλανητικές φωτιές φάρους που άναβε η εκδικητική μανία του στο όρος Καφηρέα, οι οποίες επίτηδες κατηύθυναν τα πλοία στα βράχια, αντί του ασφαλούς Παγασητικού.
Δεν μένει όμως μόνο εκεί ο Ναύπλιος! Επισκέπτεται και τις γυναίκες αυτών που πολεμούσαν στην Τροία και τις διαβεβαιώνει πως οι άντρες τους όχι μόνο είναι άπιστοι, αλλά θα φέρουν μαζί τους μια ερωμένη τρωαδίτισσα, ως νέα βασίλισσα. Άλλες απ' αυτές αυτοκτονούν, άλλες μοιχεύουν, όπως η Κλυταιμνήστρα , η γυναίκα του Αγαμέμνονα, με τον Αίγισθο. Είναι γνωστό πως το παράνομο ζευγάρι δολοφονεί τον Αγαμέμνονα, την ερωμένη του, Κασσάνδρα, όπως και τα δύο από τα τρία παιδιά, που αυτή έκανε μαζί του.
Αυτή είναι η ιστορία του Παλαμήδη, του εφευρέτη της Μυκηναϊκής εποχής, αθώου θύματος της πλεκτάνης και του φθόνου των άλλων.
Σήμερα παροιμοιώδεις εκφράσεις που σχετίζονται με τον ήρωά μας είναι: Παλαμήδους αθύρματα, Παλαμήδους εξεύρημα, Παλαμήδους βούλευμα, Παλαμήδους σοφώτερος.
Η υπόθεση Παλαμήδη δείχνει πως τις δίκες που σχεδιάζει η λυσσαλέα εκδίκηση ή η συκοφαντία τις αναψηλαφεί ο χρόνος και ρίχνει πάνω τους το φως της αλήθειας, αφού “ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον”.
Χαίρεσθε, αγαπητοί φίλοι!
Πηγές: Ρ. Γκρέιβς “Οι ελληνικοί μύθοι”, Βικιπαίδεια
( Η συκοφάντηση ενός εφευρέτη)
Έρρωσθε, αγαπητοί Μυθολόγοι!
Ας αρχίσουμε μ' ένα ερώτημα, φίλοι μου! Ποιοι ήρωες μάς έρχονται στο νου, όταν ανατρέχουμε στα ομηρικά ή αλλιώς κύκλια έπη;
Το πρώτο όνομα που βγαίνει από τη μνήμη είναι του Αχιλλέα, μετά του Οδυσσέα, του Αγαμέμνονα, του Μενέλαου, του Αίαντα και ως εκεί.
Το όνομα Παλαμήδης δε θα περάσει, όσο κι αν προσπαθήσουμε, από τους διαδρόμους της μνήμης.
Πρώτα-πρώτα δεν δρα στην Ιλιάδα, γιατί η ζωή του κόβεται εν ατιμία στο ένατο έτος του Τρωικού πολέμου. Η δράση του σημειώνεται από την πρώτη προσπάθεια των Ελλήνων να μαζευτούν στην Αυλίδα, να υπερασπίσουν την τιμή των Ελλήνων, που πρόσβαλε ο Πάρις απαγάγοντας την Ωραία Ελένη. Επειδή μερικοί φάνηκαν απρόθυμοι να συμμετάσχουν, συγκροτούνται αποστολές, να πείσουν τους διστακτικούς.
Ο Αγαμέμνονας, συνοδευόμενος από τον Μενέλαο και τον Παλαμήδη, φθάνουν στην Ιθάκη, όπου συναντούν μεγάλη δυσκολία στο να πείσουν τον Οδυσσέα. Οι ενδοιασμοί του έχουν σχέση με το χρησμό, που πήρε κάποτε από τον Ιθακήσιο μάντη Αλιθέρση:
“Αν πας στην Τροία, δεν θα γυρίσεις παρά σε 20 χρόνια, μόνος και απένταρος”.
Έτσι, λοιπόν, αποφεύγει τη συμμετοχή, παριστάνοντας τον τρελό.
Η τριμελής αντιπροσωπεία τον βρίσκει να φορά ένα πίλημα(σκουφί) σε σχήμα αβγού στο κεφάλι, όπως οι χωρικοί, και να οργώνει μ' ένα γαϊδούρι και ένα μοσχάρι ζεμένα, ρίχνοντας αλάτι, αντί σπόρο, πίσω του με τις φούχτες.
Επειδή έκανε σα να μην γνώριζε τους επιφανείς ξένους, ο επινοητικός Παλαμήδης αρπάζει το νήπιο Τηλέμαχο από τα χέρια της μάνας του Πηνελόπης και το ξαπλώνει κάτω μπροστά στα ζώα που πλησίαζαν. Ο Οδυσσέας σταματά απότομα, να μη σκοτώσει το γιο του.
Έτσι το τέχνασμα του Παλαμήδη ρίχνει κάτω τη μάσκα του τρελού που φορούσε και αναγκάζεται να πάρει μέρος στην επιχείρηση. Φυσικά στο μυαλό του χαράζεται εντονότατα ο ρόλος του Παλαμήδη.
Η πρώτη αυτή εκστρατεία ενάντια στην Τροία δεν τελεσφορεί, φθάνει μεν μέχρι την Τευθρανία που λεηλατείται, αλλά ακολουθεί η επιστροφή, ο καθένας αρχηγός στον τόπο του και ο Αχιλλέας στη Σκύρο.
Στη δεύτερη εκστρατεία στην Τροία, που ξεκινά δραματικά από την Αυλίδα με τη θυσία της Ιφιγένειας, κόρης του αρχιστράτηγου Αγαμέμνονα, οι Έλληνες κυριεύουν και την Τένεδο. Εδώ ξανασυναντάμε τον Αργείο Παλαμήδη, το γιο του Ναύπλιου και της Κλυμένης, να προσφέρει εκατόμβη στον Απόλλωνα, την ευχαριστήρια θυσία για τη κατάληψη του νησιού, που, ωστόσο, έχει απρόβλεπτη κατάληξη. Ένα νερόφιδο σύρεται ως το βωμό και δαγκώνει το Φιλοκτήτη, αφήνοντας πάνω του τη γνωστή για τη δυσοσμία της ανίατη πληγή. Ο Φιλοκτήτης μεταφέρεται στη Λήμνο και εγκαταλείπεται.
Πλησιάζει πια ο δέκατος χρόνος του πολέμου και οι Έλληνες, αφού λεηλάτησαν τις μικρασιατικές ακτές, συγκεντρώνουν τις δυνάμεις τους στην πόλη της Τροίας.
Στην τελευταία προσπάθεια λαφυραγώγησης των γύρω περιοχών, ο Αγαμέμνονας στέλνει τον Οδυσσέα στη Θράκη, αλλά αυτός επιστρέφει άπρακτος, με τα χέρια άδεια. Ο Παλαμήδης τον κατηγορεί ανοιχτά για τεμπέλη και δειλό.
Ο Οδυσσέας τονίζει πως η άκαρπη επιδρομή δεν οφείλεται στη δική του αμέλεια και πως και αυτός να πήγαινε, το ίδιο αποτέλεσμα θα έφερνε.
Ο Παλαμήδης το εκλαμβάνει για πρόκληση και μπαρκάρει αμέσως.
Πριν περάσει πολύς καιρός, επιστρέφει με ολόκληρο φορτίο στάρι.
Ο Οδυσσέας δεν μπορεί να το χωνέψει αυτό, έκατσε στο στομάχι του, βρίσκοντας την άλλη μπουκιά, εκείνη που έκλεισε άδοξα την παράστασή του ως τρελού..
Άπό εδώ αρχίζει και η στοχοποίηση του Παλαμήδη. Πολυμήχανος καθώς ήταν, καταστρώνει γρήγορα το σχέδιο της εκδίκησης. Πρώτα στέλνει μήνυμα στον Αγαμέμνονα:
“Οι θεοί με προειδοποίησαν πως ετοιμάζεται προδοσία. Το στρατόπεδο πρέπει να μετακινηθεί για μια ολόκληρη μέρα και μια ολόκληρη νύχτα”.
Ο Αγαμέμνονας πιστεύει στο μήνυμα και, όταν γίνεται η μετακίνηση, ο πανούργος Οδυσσέας με απόλυτη μυστικότητα θάβει ένα σάκο γεμάτο χρυσάφι στο σημείο που ήταν στημένη η σκηνή του Παλαμήδη. Ύστερα αναγκάζει κάποιο Φρύγα αιχμάλωτο να γράψει ένα γράμμα, σα να το έγραφε ο Πρίαμος στον Παλαμήδη:
“Ο χρυσός που σου έστειλα είναι η αμοιβή σου για την προδοσία του ελληνικού στρατοπέδου”.
Διατάσσει στη συνέχεια τον αιχμάλωτο να το παραδώσει στον Παλαμήδη, αλλά, πριν προλάβει να εκτελέσει την εντολή, τον σκοτώνει έξω από το στρατόπεδο. Όταν το στρατόπεδο ξαναγυρνά στην παλιά του θέση, κάποιος βρίσκει το νεκρό και το γράμμα και το παραδίνει στον Αγαμέμνονα.
Ο Παλαμήδης περνά από στρατοδικείο, όπου αρνείται επίμονα ότι τον δωροδόκησε ο Πρίαμος ή οποιοσδήποτε άλλος. Ο πανούργος Οδυσσέας προτείνει να ερευνήσουν τη σκηνή του, όπου και βρίσκουν, όπως είναι φυσικό, το θαμμένο χρυσάφι.
Έτσι εκτελείται ως ένοχος εσχάτης προδοσίας, με λιθοβολισμό από τους στρατιώτες.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή και ο Αγαμέμνονας πήρε μέρος στη συνωμοσία. Κατ' άλλους πέθανε, αφού ο Οδυσσέας, αυτός δεν απουσιάζει από καμιά εκδοχή, με τον Διομήδη τον κατέβασαν με σχοινί σε πηγάδι, προσποιούμενοι πως υπάρχει μέσα του θησαυρός. Μετά άρχισαν να πετούν μεγάλες πέτρες.
Άλλοι πάλι λένε πως τον σκότωσε ο Πάρις με τα βέλη του.
Παραμένει όμως ανοιχτό το θέμα του τόπου της ταφής του: Είναι οι Κολωνές της Τρωάδας; Η Τένεδος; Υπάρχει ωστόσο και ένα ηρώο του Παλαμήδη κοντά στη Μήθυμνα της Λέσβου και το Παλαμήδι στο Ναύπλιο, που πήρε το όνομά του απ' αυτόν.
Ο Γοργίας ο Λεοντίνος, σοφιστής και ρητοροδιδάσκαλος στο έργο “Υπέρ Παλαμήδους απολογία” παρουσιάζει τον Παλαμήδη να μη φοβάται το θάνατο, αλλά το θάνατο εν' ατιμία. Και ο Ξενοφώντας στην “Απολογία Σωκράτους” αναφέρει πως Παλαμήδης τιμάται από τους θεούς και εξυμνείται περισσότερο από τον Οδυσσέα που τον συκοφάντησε.
Ο ευγενής αυτός ήρωας υπήρξε πράγματι θύμα συκοφαντίας και εκδικητικής μανίας του Οδυσσέα, θύμα μιας δίκης που έστησε ο εγωισμός και η μωροφιλοδοξία του ανθρώπου και που εξύφανε αριστοτεχνικά ο νους εκείνος που αρνείται να συναγωνιστεί ευγενώς το νου ενός άλλου.
Ο Παλαμήδης μπορεί να μην είχε την αντρεία του κλασικού ομηρικού ήρωα, ήταν όμως σοφός και επινοητικός, όπως δηλώνει και το όνομά του: πάλαι +μήτις= πανάρχαια σοφία.
Άξιζε την εκτίμηση των συντρόφων του σ' αυτόν τον πόλεμο, μόνο και μόνο για το μυαλό του. Συμμετείχε σ' όλες τις πρεσβείες των Ελλήνων στους Τρώες για την απόδοση της Ελένης, ως καλός και λογικός διαπραγματευτής. Είχε επινοήσει τα ζάρια με τα οποία περνούσαν την ώρα τους οι στρατιώτες το Χειμώνα, που έπαυαν οι εχθροπραξίες, και μάλιστα αφιέρωσε την πρώτη παρτίδα στο ναό της θεά Τύχης στο Άργος, την πατρίδα του.
Τον φθονούσαν όμως για την υπέρμετρη σοφία του, γιατί είχε εφεύρει, εκτός από τα ζάρια, και το φάρο, το ζυγό, τις μονάδες μέτρησης, τα νομίσματα, το δίσκο και τα γράμματα, μετατρέποντας φοινικικά στοιχεία σε γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου.
Οι εφευρέσεις που του αποδίδονται αντιπροσωπεύουν τον κρητικό πολιτισμό, εμφυτευμένο στην Αργολίδα, οι εφευρέσεις του είναι κρητικής προέλευσης και, κατά τον Ρ. Γκρέιβς, ίσως είναι και η αιτία της συνωμοσίας που τον οδήγησε στον άδικο θάνατο. Συγκαταλέγεται και στους μαντικούς ήρωες, αφού τα ζάρια ήταν μαντικό μέσο, πριν χρησιμοποιηθούν στα τυχερά παιγνίδια.
Αντίποινα μετά το θάνατο: Ο Ναύπλιος, ο πατέρας του, μόλις μαθαίνει για το έγκλημα, πλέει στη Τροία, να ζητήσει ικανοποίηση, χρηματική αποζημίωση, που απορρίπτεται από τον Αγαμέμνονα. Οργισμένος τότε παίρνει μαζί του τον άλλο γιο του που επέζησε, τον Οίακα, και επιστρέφει, έχοντας κατά νου να εκδικηθεί.
Ο Ναύπλιος, που το όνομά του(ναυς+πλεω) δείχνει την εμπειρία του με τα θαλασσινά ταξίδια, όπως και το όνομα του γιου του(Οίακας=λαβή τιμονιού πλοίου, πηδάλιο), διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στους νόστους των Ελλήνων από την Τροία.
Πολλά πλοία τότε προσάραξαν στις παραλίες της Εύβοιας, από τις παραπλανητικές φωτιές φάρους που άναβε η εκδικητική μανία του στο όρος Καφηρέα, οι οποίες επίτηδες κατηύθυναν τα πλοία στα βράχια, αντί του ασφαλούς Παγασητικού.
Δεν μένει όμως μόνο εκεί ο Ναύπλιος! Επισκέπτεται και τις γυναίκες αυτών που πολεμούσαν στην Τροία και τις διαβεβαιώνει πως οι άντρες τους όχι μόνο είναι άπιστοι, αλλά θα φέρουν μαζί τους μια ερωμένη τρωαδίτισσα, ως νέα βασίλισσα. Άλλες απ' αυτές αυτοκτονούν, άλλες μοιχεύουν, όπως η Κλυταιμνήστρα , η γυναίκα του Αγαμέμνονα, με τον Αίγισθο. Είναι γνωστό πως το παράνομο ζευγάρι δολοφονεί τον Αγαμέμνονα, την ερωμένη του, Κασσάνδρα, όπως και τα δύο από τα τρία παιδιά, που αυτή έκανε μαζί του.
Αυτή είναι η ιστορία του Παλαμήδη, του εφευρέτη της Μυκηναϊκής εποχής, αθώου θύματος της πλεκτάνης και του φθόνου των άλλων.
Σήμερα παροιμοιώδεις εκφράσεις που σχετίζονται με τον ήρωά μας είναι: Παλαμήδους αθύρματα, Παλαμήδους εξεύρημα, Παλαμήδους βούλευμα, Παλαμήδους σοφώτερος.
Η υπόθεση Παλαμήδη δείχνει πως τις δίκες που σχεδιάζει η λυσσαλέα εκδίκηση ή η συκοφαντία τις αναψηλαφεί ο χρόνος και ρίχνει πάνω τους το φως της αλήθειας, αφού “ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον”.
Χαίρεσθε, αγαπητοί φίλοι!
Πηγές: Ρ. Γκρέιβς “Οι ελληνικοί μύθοι”, Βικιπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου